دیدگاه های کلی در طراحی ساختمان دیزل ژنراتور:
در طراحی ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری پست علاوه بر درنظر گرفتن محل و ابعاد بازشوها و چگونگی ورود هوای مورد نیاز و خروج دود حاصل از دیزل ژنراتور ، پارامترهای شهری (از قبیل ایجاد سر و صد ا) و اقلیمی و همچنین همجواریها در طرح معماری از اهمیت ویژ های برخوردار است.
بطور کلی برای طراحی هر بنای معماری هر چند کوچک عوامل مکانی و زمانی متنوعی تاثیر گذار بوده و این عوامل در کنار تنوع اقلیمی سرزمین پهناوری چون ایران، تنوع و تاثیر چشمگیری روی معماری ساختمانها می گذارد.
از همین رو علاوه بر شرایط و نیازهای مختلف و بجای ارائه یک الگوی صلب، این امکانات و توانایی ها مدنظر قرار خواهد گرفت تا برای هر مکان و هر اقلیمی (مشخصات اقلیم های مختلف ایران در نشریه "طبقه بندی شرایط اقلیمی و محیطی" از سری همین گزارشات آمده است)، ضوابط مشخص و استاندارد شده ای ارائه گردد.
بر این اساس در طراحی ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری برای پستهای فشار قوی عوامل تعیین کننده در هر بخش مشخص شده و آنگاه با یک روش قدم به قدم جهت رسیدن به طرح و بنای مطلوب، طرح لازم ارائه می گردد.
جایابی ساختمان دیزل اضطراری در محوطه پست:
در تعیین محل ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری عوامل ذیل تعیین کننده می باشند.
1.فاصله ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری از ساختمان کنترل:ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری می بایست ضمن رعایت همجواری دارای فاصله مناسب با ساختمان کنترل و تابلوهای موجود در آن بوده و محل ساختمان به نحوی انتخاب شود که ضمن کاهش طول کابل کشیها، لرزش، دود و صدای حاصل از کار دیزل در ساختمان کنترل در حد قابل قبول و در دامنه آسایش (مطابق با استانداردهای بین المللی) باشد.
2.فاصله ساختمان دیزل ژنراتور با تجهیزات محوطه پست:ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری می بایستی به نحوی در محوطه پست قرار گیرد که فاصله کافی را با محوطه نصب تجهیزاتدارا باشد تا علاوه بر رعایت مسائل ایمنی، آلودگی ناشی از دود خروجی دیزل نیز تاثیری بر تجهیزات نداشته باشد (در این خصوص می بایستی مسیر باد غالب در محل پست مشخص گردد
3.دسترسی مناسب به ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری:محل ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری می بایستی بنحوی تعیین گردد که از ساختمان کنترل و محوطه نصب تجهیزات پست دسترسی مناسبی به آن وجود داشته باشد.
اطلاعات مورد نیاز جهت طراحی ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری:
1.توپوگرافی زمین
2.مصالح مورد استفاده در معماری منطقه.
3.میزان و وضعیت نور مناسب و لازم در فضای داخل ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری.
4.نحوه تهویه لازم هوا در ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری.
5.بررسی مسیر کانال ارتباطی بین ساختمان دیزل ژنراتور و ساختمان کنترل و یا استفاده از دیگر کانالهای موجود در محوطه.
6.شتاب زلزله منطقه.
7.جهت و شدت بادهای منطقه.
8.نوع و ابعاد تجهیزاتی که بایستی در داخل ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری مستقر گردد.
9.طرز استقرار کانالهای کابل در داخل ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری.
توزیع فضا:
ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری عموماً مکانی است که بشکل اتاقکی ساخته شده و دلیل اصلی احداث آن ایجاد فضای سرپوشیده جهت محافظت دیزل ژنراتور اضطراری و ملحقات آن از عوامل جوی از یک سو و کاهش آلودگی صوتی در محوطه پست و کنترل حوزه آلودگیهای ناشی از دود خروجی و روغن کاری دیزل از سوی دیگر، که به صورت فضای یکپارچه طراحی می گردد.
تهویه هوا:
جهت خروج هوای آلوده ناشی از کار کرد دیزل ژنراتور اضطراری در ساختمان احتیاج به یک تا چند فن است (محاسبه تعداد فن ها و میزان توان آنها در نشریه سرمایش و گرمایش در پستهای فشار قوی از سری همین نشریات آمده است). همچنین استفاده از اگزوز مناسب با انباری جهت کنترل خروج دود و جلوگیری از آلودگی صوتی ضروریست.در ضمن تعبیه یک منبع گرم کننده اولیه جهت متعادل نگهداشتن دما در فصول سرد مورد نیاز است.
ابعاد و اصول معماری ساختمان دیزل ژنراتور:
بطور کلی هدف اصلی از ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری حفاظت از تجهیزات تامین کننده برق اضطراری در مقابل برف و باران و یا تابش مستقیم نورخورشید و بطور کلی شرایط نامساعد جوی می باشد. لیکن علل دیگر نیز در ساخت بنای فوق مدنظر است. مورد اول سروصدای ناشی از کارکرد دیزل ژنراتور است که هر چند مدت عملکرد آن بسیار محدود است ولی ممکن است موجب اخلال در کار پرسنل شاغل در پست گردد. بدیهی است با محصور نمودن دیزل ژنراتور در ساختمان جداگانه، افت قابل توجهی در صدای دیزل ژنراتور ایجاد خواهد شد . از طرف دیگر برخی روغنکاریها موجب آلودگی در اطراف محوطه دیزل ژنراتور اضطراری
می گردد که با محصور نمودن فضا، محدود خاصی جهت موارد فوق تعیین می شود. ذکر این نکته ضروریست که در اطراف دیزل ژنراتور رعایت فاصله جانبی مناسب الزامی است.
باتوجه به موارد فوق و ظرفیت پائین دیزل ژنراتور اضطراری، ساختمان آن در پست بصورت اتاقی به ابعاد حدود6.5 در 7.5 متر با توجه به ابعاد دیزل ژنراتور و تجهیزات جانبی آن مورد نیاز است. البته ذکر این نکته ضروریست که ابعاد فوق ب ا توجه به نوع ظرفیت و سازنده دیزل ژنراتور متفاوت خواهد بود.
ارتفاع مناسب جهت اتاقک دیزل ژنراتور فوق با توجه به فضای مورد نیاز جهت تعبیه هواکش های مربوطه در حدود 4 متر است. ارتفاع فوق از روی فونداسیون دیزل ژنراتور تا زیر سقف نهایی است.
فونداسیون دیزل ژنر اتور براساس وزن و نیروهای دینامیکی دیزل ژنراتور و بصورت جداگانه از فونداسیونها و سازه اتاقک بایستی طراحی و ساخته شود.
در طراحی ساختمان دیزل ژنراتور اضطراری باید وضعیت مخزن سوخت و محل احداث آن (داخل یا خارج ساختمان دیزل )باتوجه به نوع اقلیم، نوع سوخت مصرفی و میزان لازم برای ذخیره سازی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.
همچنین محل خروج اگزوز از سقف اتاق و یا بدن ه آن مطابق سیستم مورد استفاده در دیزل ژنراتور خریداری شده تعیین می گردد. بعضی از دیزل ژنراتوره ا دارای سیستم خنک کننده آب جداگانه هستند که چنانچه دیزل ژنراتور مورد استفاده از این نوع باشد باید در مورد احتیاج و نوع فونداسیون جهت سیستم خن ککننده بصورت جداگانه نیز بررسی و اقدام گردد.
دیوارهای اطراف ساختمان می تواند با مصالح مختلف بنایی هماهنگ با اقلیم ساخته شود و سقف نیز در اشکال مورد نظر معمار ،منطبق بر آب و هوای منطقه و همچنین اصول اقتصادی احداث گردد.
بررسی های لازم می بایستی برای ضرورت استفاده از یک جرثقیل ریلی سقفی در سقف ساختمان انجام گیرد تا در مو قع لزوم (بخصوص هنگام تعمیرات ) امکان حمل قطعات میسر گردد. به هر حال چنانچه با توجه به ظرفیت، ابعاد و وزن دیزل ژ نراتور و یا توصیه سازنده، استفاده از وسایل دیگری که دارای هزینه کمتر هستند (به عنوان مثال قلابهای سقفی) امکان پذیر باشد، استفاده از این روشها نیز مجاز است. احداث رمپ مناسب برای حمل و بارگیری در محل در ورودی دیزل خانه ضروریست. شیب این رمپ حدود 2 تا 3 درصد و عرض رمپ حدود 3 متر انتخاب م یگردد.تعبیه یک دریچه هوا با دمپر قابل تنظیم در ساختمان دیزل می بایستی انجام گیرد. یک آبرو نیز باید در داخل اطاق دیزل تعبیه شود.
برای کانالهای داخل ساختمان استفاده از درپوش فلزی ضروری است.
محل استقرار تابلوهای کنترل دیزل ژنراتو ر می بایستی تا حد ممکن به در ورودی اتاق دیزل نزدیک باشد . ابعاد این تابلو برای سازندگان مختلف، متفاوت است. درخصوص سیستم آتش نشانی مورد نیاز برای اتاق دیزل می توان به گزارش "سیستم های اطفاء و اعلام حریق در پستهای فشارقوی" از سری همین گزارشها رجوع نمود.
تهویه دیزل ژنراتور:
با توجه به ظرفیت دیزل ژنراتور اضطراری و ابعاد ساختمان آن مقد ار هوای مورد نیاز جهت دیزل مشخص می شود . براساس حجم هوای مورد نیاز و در صورت نی از به هواکش، تعداد هواکش ها جهت ورود هوا تعیین شده و آنگاه مشخصات و ابعاد فن های مورد نیاز جهت ورود هو ا به داخل ساختمان تعیین می گردد. ارتفاع و محل قرارگیری هواکش ها برطبق نظرات کارخانه سازنده و محاسبات مربوطه تعیین شده و در جبهه های مربوطه ساختمان مشخص می گردد.
سازه دیزل ژنراتور:
فونداسیون دیزل ژنراتور اضطراری براساس محاسبات سازه مشخص شده و ابعاد آن با توجه به ظرفیت دیزل ژنراتور اضطراری و تجهیزات جانبی آن متفاوت است . فونداسیون باید به نوعی طراحی گردد که علاوه بر تحمل وزن ناشی از مجموعه تجهیزات دیزل ژنراتور اضطراری و متعلقات لرزش های ناشی از کارکرد دستگاه را نیز تحمل نماید و در عین حال لرزش ها را به کف و دیوارها و سقف منتقل نکند. با توجه به نیاز متفاوت بنا در مقابل حوادث ناشی از زلزله، استفاده از اسکلت بتنی یا فلزی توصیه م یگردد. هرچند باتوجه به یک طبقه بودن بنا می توان از انواع سیستم های مقاوم دیوارهای باربر نیز در ساخت بنا استفاده نمود . در ضمن در کنار فونداسیون جهت جمع آوری روغن می توان حوضچه ای طراحی نمود که بوسیله کانالی هدایت روغن به بیرون از اتاق دیزلخانه را امکان پذیر سازد. البته در دیزل های کوچک حجم روغن مورد استف اده بالا نبوده و لذا می توان چاله تخلیه روغن را حذف نمود . همچنین می توان جهت تعویض روغن دیزل از دستگاه مکنده که دارای مخزن جم عآوری روغن نیز می باشد استفاده کرد.